Słownik pojęć

Stosowane pojęcia wynikają z definicji zawartych w Polskiej Normie PN-N 18001:2004 - Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy – Wymagania.

Audyt systemu zarządzania BHP - to systematyczne oraz niezależne badanie, mające na celu określenie czy podejmowane w ramach systemu zarządzania bezpieczeństwem w pracy działania, i osiągnięte efekty, odpowiadają planowanym ustaleniom oraz czy te ustalenia zostały skutecznie wdrożone, i są odpowiednie do realizacji polityki bhp, a także osiągnięcia założonych celów organizacji w tym zakresie.

Awaria  - to pożar, eksplozja lub emisja powstałe w trakcie procesu produkcji, transportu, magazynowania, przy udziale jednej lub kilku substancji niebezpiecznych, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska.

Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) - stan warunków oraz organizacji pracy, a także zachowań pracowników zapewniający wymagany poziom ochrony ich zdrowia oraz życia przed zagrożeniami występującymi w środowisku pracy.

Cel ogólny zarządzania  BHP - dotyczy działań w zakresie bhp, wynikający z polityki bezpieczeństwa i higieny pracy, który organizacja ustaliła do osiągnięcia.

Cel szczegółowy zarządzania BHP - wyrażony ilościowo zawsze, gdy jest to możliwe, wynikający z celów ogólnych zarządzania bhp w organizacji, wdrożony do zrealizowania aby osiągnąć te cele.

Ciągłe doskonalenie - działanie powtarzające się, mające za zadanie zwiększenie zdolności do spełniania wymagań.

Działania korygujące – działania, których celem jest wyeliminowanie przyczyny lub przyczyn wykrytej niezgodności lub innej niepożądanej sytuacji.

Działania zapobiegawcze - eliminują przyczynę lub przyczyny potencjalnej niezgodności bądź innej potencjalnej niepożądanej sytuacji. Podejmuje się w celu zapobieżenia potencjalnej niezgodności lub innej potencjalnej niepożądanej sytuacji.

Identyfikacja zagrożeń - proces rozpoznawania czy dane zagrożenie istnieje oraz określenia jego charakterystyki.

Monitorowanie aktywne - działania bieżące polegające na sprawdzaniu czy stosowane środki ochronne i zapobiegawcze przed zagrożeniami oraz związanym z nimi ryzykiem zawodowym oraz czy stosowane rozwiązania organizacyjne zastosowane w procesie wdrożenia systemu zarządzania bezpieczeństwem w pracy , spełniają określone wymagania. Monitorowanie aktywne ma za zadanie rozpoznawanie sytuacji związanych z  zagrożeniami dla pracownika, zanim zagrożenia te doprowadzą do wystąpienia wypadku w pracy lub choroby zawodowej.

Monitorowanie reaktywne - pozwala na sprawdzanie czy:

• nieprawidłowości w zakresie stosowanych środków ochronnych i zapobiegawczych, przed zagrożeniami na danym stanowisku pracy oraz związanym z nimi ryzykiem zawodowym,
• niezgodności w systemie zarządzania bezpieczeństwem pracy,

których skutkiem było wystąpienie: zdarzeń potencjalnie wypadkowych,  wypadków w pracy jak również powstaniem choroby zawodowej pracowników, są zidentyfikowane i są przedmiotem odpowiednich działań. Monitorowanie reaktywne to uczenie się na błędach. Oznacza to że badanie danego wypadku w pracy, okoliczności powstania choroby zawodowej, pozwala na rozpoznanie i usunięcie przyczyn które doprowadziły do niepożądanych zdarzeń.

Najwyższe kierownictwo - osoba lub zespół osób kierujących, organizujących, ustalających zasady funkcjonowania oraz nadzorujących pracę organizacji .

Niezgodność - brak spełnienia określonego wymagania wynikającego z obowiązującego prawa pracy oraz innych szczegółowych przepisów i zasad bhp lub obowiązujących norm zakładowych.

Ocena ryzyka zawodowego - jest procesem analizowania tego ryzyka  oraz wyznaczania stopnia jego dopuszczalności.

Organizacja - osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą,  grupa ludzi wraz z infrastrukturą, z przypisaną odpowiedzialnością prawną, nadanymi uprawnieniami, powiązaniami ( spółka, korporacja, stowarzyszenie, przedsiębiorstwo ), nazywana jest organizacją. Organizacja  ( firma ) może być państwowa, samorządowa lub prywatna.

Podwykonawca - osoba lub inna organizacja wykonująca, dostarczająca określone usługi na rzecz danej innej organizacji w miejscu jej pracy, zgodnie z określonymi wymaganiami, warunkami oraz ustaleniami. 

Polityka BHP - deklaracja organizacji dotycząca jej intencji oraz zasad odnoszących się do ogólnych efektów działalności w zakresie bhp, określająca ramy działania i ustalania celów organizacji dotyczących zarządzania bhp.

Ryzyko zawodowe - prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą . Chodzi tu o wystąpienie u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych środowiska pracy, lub sposobu wykonywania pracy.

Stanowisko pracy - przestrzeń pracy z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonują pracę.

System zarządzania bezpieczeństwem pracy - część systemu zarządzania organizacją, który obejmuje:

1. strukturę organizacyjną
2. planowanie
3. odpowiedzialność
4. zasady postępowania
5. procedury
6. procesy i zasoby potrzebne do opracowania, wdrożenia, realizacji, dokonywania przeglądów oraz utrzymania polityki bezpieczeństwa pracy na wysokim poziomie.

Wymagania - potrzeba lub oczekiwanie, które zostało ustalone, przyjęte zwyczajowo lub jest obowiązkowe. Można je podzielić na:wymagania dotyczące wyrobu, wymagania dotyczące zarządzania jakością, bezpieczeństwem, wymagania klienta.

Zagrożenie - stan środowiska pracy, który może spowodować wypadek lub chorobę.

Zagrożenie znaczące – może  powodować poważne oraz nieodwracalne uszkodzenia zdrowia pracownika lub doprowadzić do jego śmierci. Występuje przede wszystkim podczas wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych, lub podczas awarii.

Zdarzenie potencjalnie wypadkowe - zdarzenie niebezpieczne związane z wykonywaną pracą, które nie wywołuje skutków urazu lub pogorszenia stanu zdrowia.